میللی کولتور(فرهنگ ملی)
هر توپلومون گئنل اؤزللییی، اینانج، بیلیک، اخلاق، دیل، گله‌نک(سنت) داورانیش، صنعت و یاشام طرزی بوتونلویونه اویغارلیق یا کولتور دئییلیر.
تاریخ بویونجا اولوشوب یاشایان کولتورلر، نسیل‌لردن نسیل‌لره داشینماقدا اولدوقلاری حالدا مختلف ائتکن‌لردن(عامل) دولایی دَییشمه‌یه معروض قالمیش‌دیرلار.
جوغرافیا اؤزللییی، سیاسی گوج، طبیعی حادثه‌لر، دین، دیل، ایدولوگییا و .. هر کولتورون اولوشوموندا (شکل‌گیری) اؤنملی ائتکن‌لر ساییلماقدادیرلار.
اؤرنک اوچون قیتلیق‌لار گؤرن و کورلوق چکن توپلوم، ایچگودوسل(غریزی) اولاراق آزلیق‌لارلا کئچینیب، گله‌جه‌یه حاضیرلیق گؤرور و داها دوغروسو قیتمیرلاشیرلار.
و یا استبدادی حاکیمییت‌لرده یاشایان توپلوم اؤزونو قوروماق اوچون حقیقتی سؤیله‌مکدن چکینیر و گئنل اولاراق مامور و گوج صاحب‌لری یانیندا اولان داورانیش‌لاری فرقله‌نیر، بو دوروم ایسه چوخ زامان اینسانلاری ایکی اوزلولویه بیله گتیریب چیخارا بیلیر.
آنجاق بیر توپلوم کولتورونون اولوشماسیندا ایدولوگییا داها اؤنملی ائتکن اولاراق تانینماقدادیر.
دَیرلر سیستمی کیمی تانینان ایدولوگییا اینسانلارین اینانج، باخیش، بیلیک، دونیاگؤروشو، توتوم و سیمگه‌لرینی اؤز ائتگیسی آلتینا آلاراق دَییشدیریر.
آذربایجان توپلومو، تاریخ دیلیمینده مختلف دین و ایدولوگییا سالدیریلارینا معروض قالاراق اؤز اینانج و بیلیک‌لرینی اَلدن وئریب‌‌ده، گئنل شکیلده تاریخی گله‌نک و عادت‌عنعنه‌لرین بؤیوک بؤلومونو اونوتموش‌دورلار.
اوسته‌گل میللی حافیظه‌نین اونودولوشو بو سورجی داهادا سرعتلندیرمیش‌دیر.
سون یوز ایلین ایچینده ایسه،
مرکز دولتین اویغولادیغی سیاست‌لر اساسیندا، آذربایجان کولتور بوتونلویو هدف آلیناراق یوخ‌ائدیلمکده‌دیر.
آسیمیلاسیون و اؤزگه‌لشدیرمه سیاستی، آذربایجانین کولتورل میراثینی محو ائدیب، اونون ظرفینه فارس کولتورونو دولدورماقدادیر.
او اوزدن ده آذربایجان تورک‌لری، تاریخ صحنه‌سینده گؤرونمه‌میش بیر وضعیت ایله اوزلشمکده‌دیرلر، اودا کولتور و میللی وارلیق بوتونلویونون سالدیری و اشغالا معروض قالماسی و گئنل اؤزگه‌لشدیرمه سیاست‌لری ایله دَییشیلیب محو اولماسی…
دوغال اولاراق بئله بیر دورومدا ان اؤنملی و اساسلی ایش و ائیلم وارلیق ائوی و کولتور بوتونلویونو، آسیمیلاسیونون داغیدیجی سئلی قارشیسیندا قوروماق و گرچک اؤزه قاییتماق‌دیر.
نییه‌کی کولتور میللی وارلیغین تَملی و اساسی‌دیر.
سیامک میرزایی
