ائیسان یوسفی: اشغال و تجزیه آذربایجان
بیست وسوم فروردین سال ۱۳۷۲ ، شهر اردبیل به همراه شهرهای مغان ، بیله سووار (بیله سوا) ، خان_کندی (گرمی) ، خیاو (مشکین شهر) و خالخال ، با وسعت ۱۷۹۵۳ کیلومتر مربع که جزئی از استان آزربایجان شرقی بود ، در شرق همین استان ، استان دیگری به مرکزیت اردبیل و با نام اردبیل تشکیل داد.
نخست قرار بود تا با توجه به خواست اهالی اردبیل و نیز با محور قرار دادن واقعیت های تاریخی ، نام این استان به تأسی از استان های آزربایجان شرقی به مرکزیت تبریز و آزربایجان_غربی به مرکزیت اورمیه با حفط نام آزربایجان ، از هویت تاریخی خود محافظت کند.
لایحه ی تأسیس استان ساوالان به مرکزیت اردبیل ، پس از بررسی های مختلف در تاریخ ۱۳ دی ماه سال ۱۳۷۱ با تغییر عنوان به لایحه ی تغییر نام استان آزربایجان شرقی به مرکزیت تبریز به آزربایجان_مرکزی و تأسیس استان آزربایجان شرقی به مرکزیت اردبیل و حذف نام شهرستان سراب (که از جانب دولت در استان جدید سبلان پیش بینی شده بود و با بررسی های مجلس مشخص شد که اکثریت اهالی این شهرستان خواستار ابقا در استان آزربایجان شرقی به مرکزیت تبریز هستند) به تصویب شورای اول کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور رسید و لایحه ی اصلاح شده جهت تصویب نهایی به صحن علنی مجلس فرستاده شد :
“به دولت اجازه داده می‌شود نسبت به تغییر نام استان آذربایجان شرقی به آذربایجان مرکزی به مرکزیت تبریز و تأسیس استان آذربایجان شرقی به مرکزیت اردبیل در محدوده ی شهرستان های پارس‌آباد ، بیله‌سوار ، گرمی ، اردبیل ، مشگین شهر و خلخال اقدام نماید.”
به این ترتیب که قرار بود حداقل با جدا شدن اردبیل از استان آزربایجان شرقی ، با تغییر نام استان آزربایجان شرقی به استان آذربایجان مرکزی به مرکزیت تبریز ، استان اردبیل نیز با نام استان آذربایجان شرقی به مرکزیت اردبیل تشکیل شود ؛ اما مخالفت شورای نگهبان با این تغییرنام به بهانه ی هزینه بردار بودن تغییر تابلوهای دو استان ، این طرح مسکوت ماند و استان جدید با نام استان_اردبیل تأسیس گردید.
استان جدید که به دلیل خروج محال اردبیل از نام آزربایجان ، همان گونه که در گذشته در مورد زنجان و قزوین و همدان و دیگر شهرهای آزربایجان بزرگ نیز اتفاق افتاده بود ، با هدف تجزیه ی سرزمین مقدس مان تشکیل گردید.
لازم به ذکر است ، شهر آستارا به همراه گردنه_حیران ، ۲۲ سال قبل از این تقسیمات ، یعنی در سال ۱۳۵۰ از استان آزربایجان شرقی که شامل شهر اردبیل بود جدا شد و به استان گیلان ضمیمه گردید و طبیعی است امروزه هرگونه اقدام در جهت پاسداری از اراضی آزربایجان ، برای دشمنانی که چندین دهه ، با ترفندهای مختلف در جهت تکه تکه نمودن آزربایجان بزرگ ، از هیچ کوششی فروگذار نبودند ، تاب ناپذیر خواهد بود و به همین دلیل درخواست برای بازگرداندن شهر آستارا و گردنه حیران به استان اردبیل ، از سوی مرکزگرایان با پاسخ هایی اغواگر تحت عناوین
” اقدام علیه امنیت ملی” و یا ” آتش اختلافات قومی ” و … همراه باشد.
