گزارشی از افزایش سرطان و دیگر بیماری‌های مردم آزربایجان جنوبی بر اثر آلودگی رود آراز توسط ارمنستان
تصاویری که اخیرا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، ناشی از ورود پساب‌های صنعتی و شیمیایی از سوی ارمنستان به رود آراز و تغییر رنگ آب این رودخانه می‌باشد.
سینا یوسفی وکیل دادگستری با انتشار ویدئویی از ورود پساب‌های نیروگاه اتمی متسامور ارمنستان به رود آراز در صفحه توییتری خود نوشت: «درست از نقطه‌ای که مرز ایران و ارمنستان شروع می‌شود، رنگ آب آراز تغییر می‌کند. با همین آب باغات منطقه تا دشت مغان آبیاری می‌شود».
یوسفی در ادامه اشاره‌ای هم به جایگاه اول استان اردبیل در سرطان معده داشته که به گفته‌ی کارشناسان این مسئله در ارتباط با استفاده از رود آراز به عنوان آب شرب و آبیاریِ محصولات کشاورزی با آب آلوده رود آراز در آن منطقه می‌باشد. به گفته‌ی این وکیل مسئولان با محرمانه قلمداد کردن مسائل آراز، تمامی پیگیری‌های محیط زیستی و حقوقی در این باره را بی پاسخ می‌گذارند.
گفتنی است سال‌هاست که ارمنستان با ریختن پساب‌های شیمیایی و صنعتی به رود آراز موجب آلودگی این رود می‌شود. چنانچه رود آراز تامین کننده‌ی آب کشاورزی و آب شرب شهرهای مرزی آزربایجان می‌باشد و استفاده از آب این رود موجب افزایش بیماری‌های همچون سرطان معده و تبعات زیست محیطی و اجتماعی همچون افزایش مهاجرت از روستاهای حاشیه آراز، کاهش زمین‌های زراعی به دلیل خشکی، افزایش فروش خانه و باغ در حاشیه آراز و تعطیلی رستوران‌های رودخانه‌ای شده است.
ضمنا از زمانی که آلودگی رود آراز توسط ارمنستان احراز شده است، مسئولان جمهوری اسلامی نه تنها اقدام موثری در این راستا انجام نداده‌اند، بلکه در مواردی صراحتا آلوده بودن رودخانه آراز از سوی ارمنستان را تکذیب کرد‌ه‌اند. این در صورتی است که دکتر احمد بایبوردی رئیس فعلی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آزربایجان شرقی در سال ۱۳۹۸ در گفت‌وگو با رسانه‌ها تغییر رنگ آراز را به علت غلظت بالای فلز آلومینیوم ناشی از پساب کارخانه‌های کشور ارمنستان عنوان کرده و گفته بود که در سال ۱۳۹۷ در یکی از روستاهای حاشیه آراز آلوده بودن آب این رودخانه بررسی شد و آنالیز یافته‌های پایش نشان‌دهنده غلظت بیش از حد فلزات سنگین آلومینیوم، مس، آهن و آرسنیک بود.
همچنین افشار سلیمانی، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آزربایجان، سال ۲۰۱۷ در گفت‌وگو با خبرگزاری «آناتولی» نسبت به ورود پساب کارخانه‌ها و معادن ارمنستان و نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه هسته‌ای قدیمی و غیراستاندارد «متسامور» ارمنستان به رود آراز و تاثیر آن بر شمال غرب ایران هشدار داد.
