بیانیه مشترک احزاب و تشکلهای مدنی ملل تحت ستم در ایران به مناسبت روز جهانی زبان مادری
روز ۲۱ فوریه (۲ اسفند) روز پرمعنا و دارای اهمیتى نمادين برای بسیاری از ملل ستمديده ایران و جهان است. اين روز که که از سوی سازمان ملل متحد و یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری نام‌گذاری شده، یادآور مبارزات دانشجویان بنگالی در سال ۱۹۵۲ در پاکستان شرقی (بنگلادش کنونی) است که برای به رسمیت شناختن زبان مادری خود جان باختند. هدف از این روز، گرامیداشت تنوع زبانی، تقویت چندزبانی و مقابله با سیاستهای سرکوبگرانه زبانی است که منجر به تبعیض و محرومیت گروه‌های زبانی مختلف می‌شود.
ایران نیز کشوری کثیرالملله و چندهویتی است و در زمره کشورهایی است که در آن، متاسفانه، تبعيض زبانی به صورت سیستماتیک اعمال می شود. سیستم فاشیستی حاکم بر کشور فقط زبان و هویت فارسی را به عنوان زبان و هویت «ملی» به رسمیت می شناسد و در ننیجه جوامع غیر فارس ایران، از جمله ترک آزربایجان ، ،عرب ،کرد، بلوچ، تركمن ، لر ، قشقایی و … با سیاست تبعیض سیستماتیک مواجه هستند. رژیمهای حاکم بر ایران در صد سال گذشته، ملل غیر فارس را از ابتدایی‌ترین حق انسانی خود، یعنی تحصیل به زبان مادری، محروم کرده اند.
این سیاست زبانی، تأثیرات زیانباری در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر ملل تحت ستم در ایران داشته است. برخی از این نتایج عبارتند از:
1- عقب‌ماندگی آموزشی و علمی: میلیون‌ها کودک غیر فارس به دلیل اجبار در تحصیل به زبان فارسی، دچار افت تحصیلی، ترک تحصیل زودهنگام و سرخوردگی آموزشی می‌شوند.
2- بحران هویت فرهنگی و اجتماعی: تحمیل زبانی و فرهنگی، باعث استحاله فرهنگی، بحران هویتی و در نتیجه نا هنجاری های هویتی می شود.
3- تبعیض اقتصادی و فقر ساختاری: سیاستهای تک‌زبانه و تمرکزگرایانه، موجب به حاشیه راندن مناطق غیر فارس‌نشین و محرومیت آنان از توسعه اقتصادی شده است. آزربایجان، بلوچستان، احواز، کردستان ، لرستان ، ترکمنستان ،قاشقایستان و ،،، دیگر مناطق ملل ستمكش، به علت عدم امکان رقابت در زمینه های تحصیلی، علمی و شغلی از قافله رقابت با مناطق فارس نشین عقب مانده اند. همین طرد شدگی، زمینه کم رنگ شدن حضور آنها در عرصه قدرت و سیاست و در نتیجه قرار گرفتن در معرض تبعیض بیشتر و فقر و عقب ماندگی مضاعف شده است.
در چنین شرایطی سرکوب سیاسی و امنیتی فعالان مدنی و فرهنگی که برای احقاق حقوق زبانی تلاش می‌کنند، نیز در جریان است و فعالان حقوق فرهنگی و زبانی تحت تعقیب، بازداشت و سرکوب قرار می‌گیرند. هرگونه درخواست آموزش به زبان مادری به اتهامات تجزیه‌طلبی منتسب شده و با سرکوب شدید مواجه می‌شود.
از اين رو، ما احزاب ملل تحت ستم و تشکلهای مدنی در ایران ضمن محکوم کردن سیاستهای غیر عادلانه، تبعیض آمیز، و شونیستی رژیم ایران، خواستار اعاده پایه ای ترین حق ملل تحت ستم در ایران هستيم که همانا حق تحصیل به زبان مادری و حق استفاده از زبان خود در تمام شئون زندگی خودشان است. زيرا ، رفع تبعیض زبانی قدم اول و ابتدای رفع دیگر تبعیضها و بی عدالتی هاست.
ما همچنین از همه سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری، یونسکو و نهادهای مدافع حقوق زبانی و فرهنگى می‌خواهیم، از حق آموزش به زبان مادری برای همه ملل ستمديده در ایران حمایت کنند.
زنده باد حق تحصیل به زبان مادری!
زنده باد آزادی و برابری ملل تحت ستم در ایران!
۱-حركت النضال العربي الاحوازي
۲-اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
۳-حزب مرکز آزربایجان
۴-فرقه ی دمکرات آزربایجان
۵-حزب بلوچستانءِ راجی تپاکی
۶- حزب استقلال آذربایجان جنوبی
۷- پارت آزادی کوردستان
۸-حزب راه آزادی قشقایی
۹-حزب رهایی آزربایجان جنوبی
۱۰-مرکز حقوق بشر آزربایجان جنوبی
۱۱-کمپین حقوق بشر بلوچستان
۱۲-كانون مبارزه با نژاد پرستى و عرب ستيزى در ايران
۱۳-حزب دمکرات آزربایجان جنوبی
۲۱ فوریه ۲۰۲۵
